Het voorbije weekend was het weer even tijd om met het gezin even naar buiten, de natuur in te trekken. Op zoek naar rust, zuurstof, ontspanning en ontmoetingen. Deze keer begaven wij ons naar het Kasteel van Heers, een zeer mooie plek waar ondertussen een Vzw, Heerlijk(heid) Heers tracht om terug nieuw leven aan het kasteel te schenken. Samen met vrijwilligers vinden er allerlei activiteiten plaats zoals opruimen, maaien, snoeien,…. om uiteindelijk het kasteel weer terug te brengen waar het thuishoort: in het hart van iedere Heersenaar en elke bewonderaar van eeuwenoud erfgoed.
Zelf hebben wij in het verleden ook al een keertje als vrijwilligers mee de handen uit de mouwen mogen steken. Maar ondertussen was ook dit weer een lange tijd geleden en waren wij zéér verrast wanneer wij met onze voeten dit mooie plekje weer betraden. Verwondert door het vele werk dat er intussen was gebeurd vatten wij onze wandeling aan en kwam er even later een nieuwe ontmoeting op ons, maar vooral mijn pad.
Ontmoeting met de paternosterbollekesboom.
Na enkele meters van onze wandeling afgelegd te hebben stond ik ook in oog met een struik, of voor mij eerder een boom met vruchten aan de takken, die ik tot hiertoe nog niet had gezien.
Handboeken om te gaan determineren zaten deze keer niet mee in mijn tas en mijn echtgenoot was ook niet helemaal zeker van zijn stuk, met als gevolg dat we de app ObsIdentify even inschakelden. Die ons even later bracht bij de Staphylea pinnata of in gewone mensentaal de Pimpernoot.
Enig opzoekingswerk verder gaf ons zekerheid dat het wel degelijk om deze struik of boom ging, want ook een app kan al eens de mist in gaan. Het zou zeker de eerste keer niet zijn 😉
Ik las dat bloeiende pimpernoten ruiken naar hyacinten met de geur van een vleugje kruidnagel en een pasgeperste sinaasappel. Dus ik wist die dag al dat ik vast en zeker ooit terug zou keren om die geur te kunnen waarnemen.
Maar deze Pimpernoot boeide mij wel enigszins, want als ik goed kon zien was er hier van nootjes geen sprake. Er hingen wel doosvruchtjes aan, en met het openen hiervan verschenen de zaden, die (naar ik lees) ook wel ‘noten’ worden genoemd. Rond en bruin van kleur, en misschien met enige verbeelding ook wel laten denken aan de heerlijke Hazelnoten die nu volop rijpen.
En toeval of niet, blijkbaar worden deze zaden in Duitsland ook gegeten en zouden ze proeven naar Pistachenoten. De moeite om een keertje verder uit te zoeken, aangezien het gebruik van de natuur als voeding mij enorm boeit.
In een andere bron lees ik dat in Brabant ook wel de benaming van ‘klootzakkenboom’ wordt gebruikt, vanwege de vorm van de vrucht. Tja, als je verbeelding misschien op hol slaat ga je soms van alles zien 😊 En zo zag men ook dat men van de harde zaden snoeren kon rijgen, en men de zaden eigenlijk als parels ging gebruiken om uiteindelijk te komen tot een paternoster. En vandaar in Vlaanderen ook de benaming van paternosterbollekesboom.
Wat mij brengt tot gebruiken van de Pimpernoot, veel verder terug in de tijd. Want ik lees ook dat bij de Indianen de zaden als heilig werden beschouwd en ze er werden gebruikt in kalebasratels voor droom- en medicijndansen.
Staphylea in de Chinese geneeskunde (TCM)
Wanneer ik op mijn pad een plant (kruid), struik of boom ontmoet die mij nog niet gekend is, kriebelt het diep van binnen om te weten te komen of er misschien ook een ‘geneeskrachtige’ werking mee gepaard gaat. En dat was die dag net zo.
Weer thuis was het een te vergeefse zoektocht doorheen tal van kruidenboeken, maar gelukkig bestaat er dan zoiets als een zoekfunctie op je pc. Waarbij ik meestal op zoek ga in de bronnen die mij ooit werden geïnformeerd tijdens mijn opleidingen en bijscholingen zoals pubmed. Wat betreft Staphylea sp. las ik onder meer dat in de traditionele Chinese geneeskunde gebruik werd gemaakt van een afkooksel bereid uit fruit van Staphylea L. als hoestmiddel. En dat de verse wortels na de bevalling geacht werden een bloedverfrissend effect uit te oefenen. De gedroogde vrucht zou gebruikt worden als een volksmedicijn tegen diarree. Inheemse Amerikanen gebruikten een infusie van S. trifolia L. voor zijn antireumatische, dermatologische, kalmerende en gynaecologische werkingen.
Dit en nog meer kan je terugvinden via de volgende link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6255267/
Zin om ook eens een keertje mee te gaan vrijwilligen bij de leuke bende van Heerlijk(heid) Heers, neem dan zeker eens een kijkje op de volgende pagina: http://kasteelvanheers.be
Of loop je er liever een keertje langs op 13 september, tijdens Open Monumentendag waar de nieuwe ‘Verborgen moois’ wandeling zal geopend worden, en waar je de Pimpernoot op je wandelpad kan ontmoeten? Neem dan zeker eens een kijkje op de facebookpagina: https://www.facebook.com/KasteelvanHeers
Bronnen:
https://waarnemingen.be/species/7517/
https://pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Staphylea+pinnata